Συνεχίζεται η διαμάχη ανάμεσα στη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία με δύο κείμενα που κυκλοφόρησαν εκατέρωθεν και περιέχουν τις «κόκκινες» γραμμές τους, οι οποίες αλληλοακυρώνουν τις θέσεις τους.
Δύο ανακοινώσεις με «κόκκινες γραμμές» είδαν το φως της δημοσιότητας στη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία.
Οι δύο πρωτοβουλίες
Στα Σκόπια, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE προτείνει στο κοινοβούλιο να υιοθετήσει τη θέση του για τη χώρα στις συνομιλίες με τη Βουλγαρία, ενώ στη Σόφια, επιτροπή πρωτοβουλίας ιστορικών και δημοσίων προσώπων ζητάει τα βουλγαρικά κόμματα να υπογράψουν δήλωση με όρους προς τα Σκόπια.
Η πρωτοβουλία του VMRO-DPMNE αντιμετωπίστηκε με την υποστήριξη των περισσότερων κομμάτων και είναι πιθανό να περάσει από το κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας.
Η ανακοίνωση της επιτροπής πρωτοβουλίας στη Βουλγαρία, με επικεφαλής τον ακαδημαϊκό Γκεόργκι Μάρκοφ, είχε ήδη υποστηριχθεί από τους λεγόμενους «Πατριώτες» δηλαδή το VMRO, καθώς και το BSP (Σοσιαλιστικό Κόμμα της Βουλγαρίας).
Και τα δύο έγγραφα στοχεύουν να «παγιώσουν» τις σταθερές θέσεις της Σόφιας και των Σκοπίων στις διαπραγματεύσεις και να αποτρέψουν συμβιβασμούς.
Τέτοια συμπεριφορά είναι πολύ δημοφιλής και στις δύο πλευρές των συνόρων και ουσιαστικά «μεγεθύνει» το αδιέξοδο της διαπραγματευτικής διαδικασίας και καθιστά δύσκολη τη ρύθμιση των διμερών σχέσεων.
Οι «κόκκινες γραμμές» της Βουλγαρίας
1. Η Βουλγαρία πρέπει να λάβει σαφείς νομικές εγγυήσεις ότι οι δεσμεύσεις που ανέλαβε ή πρόκειται να αναλάβει η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας θα τηρηθούν με καλή πίστη. Για τον σκοπό αυτόν, πρέπει να ενσωματωθούν στο διαπραγματευτικό πλαίσιο.
2. Η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας θα αποσύρει επιτέλους τυχόν αξιώσεις από τη Δημοκρατία της Βουλγαρίας για μειονότητες στο εσωτερικό της σύμφωνα με τη ρήτρα για μη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Βουλγαρίας από το άρθρο 11, παράγραφος 5 της συμφωνίας γειτονίας του 2017.
3. Η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας αποκλείει κάθε δυνατότητα εδαφικών αξιώσεων κατά της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας.
Ειδικότερα, τα Σκόπια θα πρέπει να επιβεβαιώσουν στον ΟΗΕ, σύμφωνα με το άρθρο 11, παρ. 3 της Συνθήκης του 2017 ότι το σύντομο και μακρύ όνομα της χώρας τους αναφέρεται μόνο στην πολιτική οντότητα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και όχι στη γεωγραφική περιοχή της Βόρειας Μακεδονίας, μέρος της οποίας βρίσκεται εντός των κυρίαρχων συνόρων της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας.
4. Η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας να ενεργοποιήσει διαδικασία αποκατάστασης των θυμάτων του γιουγκοσλαβικού κομμουνισμού, που καταπιέστηκαν στην επικράτειά της λόγω της βουλγαρικής αυτοσυνείδησής τους.
5. Η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας να προσαρμόσει το περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών της προκειμένου να αντανακλά αντικειμενικά την κοινή μας ιστορία και να εξαλείψει το εκπαιδευτικό περιεχόμενο που ενσταλάζει το μίσος προς τη Βουλγαρία. Αυτή η απαίτηση αποτελεί τον πυρήνα του Προοιμίου και του Αρθρου 8, παρ. 3 και άρθρο 11, παρ. 6 της συμφωνίας γειτονίας.
Οι «κόκκινες γραμμές» της Βόρειας Μακεδονίας
Οι διαπραγματεύσεις πρέπει να διεξάγονται σε ισότιμη και κυρίως με βάση το διεθνές δίκαιο, χωρίς όρους και από τις δύο πλευρές και με σεβασμό στην αξιοπρέπεια του μακεδονικού λαού. Να σεβαστεί ανεπιφύλακτα τη γνώση των μακεδονικών κοινωνικών επιστημών, ανθρωπιστικών και πολιτιστικών επιστημών σε σχέση με τον αυτόχθονα (σλαβικό)μακεδονικό λαό και την ιστορική, γλωσσική και θρησκευτική του συνέχεια.
Να σεβαστεί τη γνώση, τα καθιερωμένα γεγονότα, τις αποδεκτές θεωρίες και τις εμπειρικές μελέτες του σύγχρονου κόσμου των σλαβικών μελετών, της γλωσσολογίας, ιστοριογραφίας και του διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με τα οποία η μακεδονική γλώσσα και οι διάλεκτοί της έχουν την εδαφική και χρονική τους συνέχεια.
– Η (σλαβική) μακεδονική ταυτότητα αντλεί τη νομιμότητά της από αιώνες παραδόσεων, έθιμα, συλλογική μνήμη, νοοτροπία, γλώσσα, αρθρωτή συνειδητοποίηση της εθνοπολιτισμικής μοναδικότητας, συλλογική συνέχεια, σεβασμό των παραδοσιακών θρησκευτικών θεσμών και την αφήγηση ότι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική και ιστορική περιοχή.
– Η κοινή χρήση για τη μνήμη των βαλκανικών και μεσογειακών εδαφών προϋποθέτουν μια περιεκτική στάση, όχι μια αποκλειστική ιδιοκτησία της ιστορίας και των παραδόσεων, προϋποθέτουν την πνευματική ελευθερία, όχι την υποδούλωση σε αναχρονιστικά ιστορικά στερεότυπα και αυταπάτες της πολιτιστικής και ιστορικής ηγεμονίας.
– Η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να συνεχιστεί με πνεύμα αμοιβαίου σεβασμού για τις προσπάθειές μας να ανταποκριθούμε στα κριτήρια
– Εφαρμογή των θετικών και γενικά αποδεκτών διεθνών συμβάσεων και δηλώσεων των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες
Να σεβαστούν άνευ όρων τη βούληση του μακεδονικού λαού, την εθνική και πνευματική του μοναδικότητα
Το Κοινοβούλιο υποχρεώνει και κατευθύνει την κυβέρνηση, καθώς και όλους τους αρμόδιους φορείς που είναι υπεύθυνοι για την εξωτερική πολιτική και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, να ενεργούν εντός των θέσεων που καθορίζονται στο παρόν ψήφισμα.
