Η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας συμφωνεί να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για συμφωνία κατά των πανδημιών
Την 1η Δεκεμβρίου 2021 τα 194 μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) κατέληξαν σε συναίνεση για την έναρξη της διαδικασίας σύνταξης και διαπραγμάτευσης σύμβασης, συμφωνίας ή άλλου διεθνούς νομικού μέσου στο πλαίσιο του καταστατικού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προκειμένου να ενισχυθεί η πρόληψη, η ετοιμότητα και η αντίδραση ενάντια σε πανδημίες.
Πρόκειται να συγκροτηθεί διακυβερνητικό όργανο διαπραγμάτευσης, το οποίο θα συνεδριάσει για πρώτη φορά την 1η Μαρτίου 2022 (προκειμένου να συμφωνηθούν οι μέθοδοι εργασίας και τα χρονοδιαγράμματα) και για δεύτερη φορά την 1η Αυγούστου 2022 (προκειμένου να συζητηθεί η πρόοδος επί του σχεδίου εργασίας). Στη συνέχεια, θα υποβάλει έκθεση προόδου στην 76η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας το 2023, με σκοπό την έγκριση του μέσου έως το 2024.
Γιατί χρειάζεται ένα διεθνές νομικό μέσο για την πανδημία;
Η πανδημία COVID-19 αποτελεί παγκόσμια πρόκληση. Η απειλή μελλοντικών πανδημιών δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί μεμονωμένα από κυβερνήσεις ή οργανισμούς.
Μια σύμβαση, συμφωνία ή άλλο διεθνές νομικό μέσο είναι νομικά δεσμευτικά βάσει του διεθνούς δικαίου. Μια συμφωνία για την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντίδραση ενάντια σε πανδημίες που έχει εγκριθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) θα επιτρέψει στις χώρες σε όλο τον κόσμο να ενισχύσουν τις εθνικές, περιφερειακές και παγκόσμιες ικανότητες και την ανθεκτικότητα σε μελλοντικές πανδημίες.
Επίσης ένα τέτοιο νομικό μέσο:
- θα διασφαλίσει μεγαλύτερη, συνεχή και μακροπρόθεσμη πολιτική δέσμευση σε επίπεδο παγκόσμιων ηγετών κρατών ή κυβερνήσεων
- θα ορίσει σαφείς διαδικασίες και καθήκοντα
- θα βελτιώσει τη μακροπρόθεσμη στήριξη από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα σε όλα τα επίπεδα
- θα προωθήσει την ενσωμάτωση των θεμάτων υγείας σε όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής
Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον στο οποίο όλοι οι επιστήμονες, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και οι κυβερνήσεις θα μπορούν να συνενώνονται για έναν κοινό σκοπό: τη συνεργασία για την εξεύρεση νέων λύσεων προκειμένου να προστατευθεί ό,τι πολυτιμότερο έχουμε —η υγεία μας και η ζωή μας.Charles Michel, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην Παγκόσμια Διάσκεψη Υγείας, 25 Οκτωβρίου 2021
Ποιος είναι ο σκοπός μιας διεθνούς συμφωνίας για τις πανδημίες;
Η πρόταση για διεθνές νομικό μέσο σχετικά με την πρόληψη, την ετοιμότητα και την αντίδραση ενάντια σε πανδημίες διέπεται από ένα πνεύμα συλλογικής αλληλεγγύης, με βάση τις αρχές της δικαιοσύνης, της συμμετοχικότητας και της διαφάνειας.
Ούτε οι επιμέρους κυβερνήσεις ούτε η παγκόσμια κοινότητα μπορούν μεμονωμένα να αποτρέψουν πλήρως τις πανδημίες. Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα οφείλει να είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένη και συντονισμένη για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών πανδημιών σε ολόκληρο τον κύκλο της ανίχνευσης, του συναγερμού και της απόκρισης.
Το νομικό μέσο θα καθορίζει τους στόχους και τις θεμελιώδεις αρχές για τη συγκρότηση της απαιτούμενης συλλογικής δράσης για την καταπολέμηση των πανδημιών.
Μια διεθνής σύμβαση, συμφωνία ή άλλο διεθνές νομικό μέσο για τις πανδημίες θα στηρίζει και θα εστιάζει στα εξής:
- έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη των πανδημιών
- ανθεκτικότητα σε μελλοντικές πανδημίες
- απόκριση σε μελλοντικές πανδημίες, ιδίως με τη διασφάλιση καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε ιατρικές λύσεις, όπως εμβόλια, φάρμακα και διαγνωστικά μέσα
- ισχυρότερο διεθνές πλαίσιο για την υγεία, με τον ΠΟΥ ως συντονιστική αρχή για θέματα παγκόσμιας υγείας
- την προσέγγιση «Μία υγεία», η οποία διασυνδέει την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του πλανήτη μας
Πιο συγκεκριμένα, ένα τέτοιο νομικό μέσο μπορεί να ενισχύσει τη διεθνή συνεργασία σε διάφορους τομείς προτεραιότητας, όπως η επιτήρηση, οι συναγερμικές ειδοποιήσεις και η απόκριση, αλλά και την εμπιστοσύνη του κοινού στο διεθνές σύστημα υγείας.
Ποια είναι τα κύρια κίνητρα και οφέλη;
Καλύτερη επιτήρηση των κινδύνων από πανδημίες
Η παρακολούθηση των κινδύνων και, ιδίως, η ανταλλαγή γνώσεων σχετικά με νέες λοιμώδεις νόσους που μεταδίδονται από τα ζώα στον άνθρωπο είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη μελλοντικών πανδημιών.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με:
- αυξημένη ικανότητα των εργαστηρίων και της επιτήρησης που απαιτείται για τον εντοπισμό των νόσων των ζώων σε όλες τις χώρες
- ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των ερευνητικών κέντρων σε παγκόσμιο επίπεδο
- καλύτερο συντονισμό της διεθνούς χρηματοδότησης για βασικές ικανότητες
Καλύτερες συναγερμικές ειδοποιήσεις
Η εισαγωγή περισσότερων επιπέδων συναγερμού ανάλογα με τον βαθμό των απειλών κατά της υγείας μπορεί να βελτιώσει την ακρίβεια στην επικοινωνία σχετικά με τις απειλές για τη δημόσια υγεία. Αυτό θα ενίσχυε τη διαφάνεια και τη νομιμότητα των περιοριστικών μέτρων ή των σχετικών με την υγεία μέτρων.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες και τα καινοτόμα εργαλεία συλλογής και ανταλλαγής δεδομένων, καθώς και η προγνωστική ανάλυση, μπορούν να υποστηρίξουν την επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο και τις έγκαιρες προειδοποιήσεις, επιτρέποντας έτσι ταχύτερη απόκριση.
Καλύτερη απόκριση
Προμήθειες και υπηρεσίες υγείας
Όπως φάνηκε με την πανδημία COVID-19, οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και τα συστήματα εφοδιαστικής πρέπει να είναι ανθεκτικότερα έναντι των παγκόσμιων απειλών για την υγεία. Όλες οι χώρες πρέπει να έχουν αδιάλειπτη πρόσβαση σε βασικές προμήθειες, φάρμακα και εξοπλισμό από οπουδήποτε στον κόσμο.
Ο παγκόσμιος συντονισμός για την αποτελεσματική δημιουργία αποθεμάτων μπορεί επίσης να διευκολύνει την απόκριση στην πανδημία. Η ικανότητα επιτόπιας ανάπτυξης ιατρικού εξοπλισμού και διεθνών ιατρικών ομάδων υψηλής ειδίκευσης θα προαγάγει επίσης την παγκόσμια ασφάλεια στον τομέα της υγείας.
Έρευνα και καινοτομία
Η πανδημία COVID-19 κατέδειξε πόσο σημαντικό είναι η επιστημονική κοινότητα να κινητοποιείται γρήγορα και η βιομηχανία να μπορεί να αυξάνει γρήγορα την παραγωγική ικανότητά της.
Μια διεθνής συντονισμένη προσέγγιση για τη εξεύρεση, την ανάπτυξη και την παροχή αποτελεσματικών και ασφαλών ιατρικών λύσεων, όπως εμβόλια, φάρμακα, διαγνωστικά μέσα και προστατευτικός εξοπλισμός, θα ωφελούσε τη συλλογική ασφάλεια της υγείας.
Η δυνατότητα κοινής πρόσβασης σε παθογόνους παράγοντες, βιολογικά δείγματα και γονιδιωματικά δεδομένα, καθώς και η ανάπτυξη έγκαιρων ιατρικών λύσεων (εμβόλια, θεραπευτικές αγωγές και διαγνωστικά μέσα) είναι ουσιώδεις για την ενίσχυση της διεθνούς ετοιμότητας έναντι πανδημιών.
Καλύτεροι μηχανισμοί απόκρισης
Οι ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση σε εμβόλια, φάρμακα και διαγνωστικά μέσα μπορούν να παρατείνουν τις πανδημίες και να βλάψουν περισσότερο την ανθρώπινη ζωή και υγεία, καθώς και τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας.
Η συμφωνία θα αντλήσει διδάγματα από τον Επιταχυντή πρόσβασης στα εργαλεία κατά της COVID-19 (ACT-A), τον COVAX και άλλα συλλογικά μέσα που αναπτύχθηκαν λόγω της πανδημίας COVID-19, για δικαιότερη αντιμετώπιση των διεθνών αναγκών σε μελλοντικές πανδημίες.
Καλύτερη εφαρμογή
Η ανθεκτικότητα των εθνικών συστημάτων δημόσιας υγείας είναι κρίσιμη για την καταπολέμηση των πανδημιών. Οι χώρες πρέπει να μπορούν να βασίζονται στα συστήματα δημόσιας υγείας τους για να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις εξάρσεις των πανδημιών. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με έναν σθεναρότερο μηχανισμό υποβολής εκθέσεων ανά χώρα, καθώς και με ευρύτερη χρήση κοινών εξωτερικών αξιολογήσεων και καλύτερη παρακολούθηση.
Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο διεθνές σύστημα υγείας
Η συμφωνία θα αυξήσει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τον επιμερισμό ευθυνών στο διεθνές σύστημα.
Επιπλέον, θα θέσει τα θεμέλια για καλύτερη επικοινωνία και ενημέρωση των πολιτών. Η παραπληροφόρηση βλάπτει την εμπιστοσύνη του κοινού και θέτει σε κίνδυνο την απόκριση στον τομέα της δημόσιας υγείας. Προκειμένου οι πολίτες να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους χρειάζονται συγκεκριμένα μέτρα για περισσότερες αξιόπιστες και ακριβείς πληροφορίες, καθώς και για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης διεθνώς.
Στο Συμβούλιο
Στις 20 Μαΐου 2021 το Συμβούλιο ενέκρινε απόφαση για την υποστήριξη της έναρξης διαπραγματεύσεων για μια διεθνή συμφωνία με αντικείμενο την αντιμετώπιση των πανδημιών στο πλαίσιο του ΠΟΥ. Στόχος της απόφασης του Συμβουλίου είναι να εξασφαλιστεί η συμμετοχή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις όπου θα συζητηθούν θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΕ, ενόψει της πιθανής προσχώρησης της ΕΕ στο διεθνές νομικό μέσο.
Ένα τέτοιο νομικό μέσο θα υποστηρίξει τις διεθνείς προσπάθειες να ενισχυθεί η παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια, ιδίως όσον αφορά την ετοιμότητα και την απόκριση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας, με βάση τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την πανδημία.
Ιστορικό
Η πρόταση για διεθνή συνθήκη για τις πανδημίες ανακοινώθηκε για πρώτη φορά από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel στο Φόρουμ Ειρήνης του Παρισιού τον Νοέμβριο του 2020.
Πρέπει να προχωρήσουμε και να αντλήσουμε διδάγματα από την πανδημία. Διαπιστώνουμε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορούμε να αντιδρούμε γρηγορότερα και πιο συντονισμένα, να εξασφαλίζουμε τη διαθεσιμότητα ιατρικού εξοπλισμού και να ανταλλάσσουμε ταχύτατα πληροφορίες, ώστε να προστατεύουμε κατά τον καλύτερο τρόπο τους πολίτες μας.
Charles Michel, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο Φόρουμ Ειρήνης του Παρισιού, 12 Νοεμβρίου 2020
Αυτή η έκκληση για διεθνή συνθήκη για τις πανδημίες τονίστηκε επίσης από τους ηγέτες της G7 στη δήλωσή τους στις 19 Φεβρουαρίου 2021.
Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στις 25 Φεβρουαρίου 2021 να εργαστούν για τη σύναψη διεθνούς συνθήκης για τις πανδημίες.
Δεσμευόμαστε να προωθήσουμε την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια, μεταξύ άλλων με την ενίσχυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και με στόχο μια διεθνή συνθήκη για τις πανδημίες εντός του πλαισίου του Οργανισμού.
Δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 25 Φεβρουαρίου 2021
Κατά την Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας, τα 194 μέλη του ΠΟΥ ενέκριναν στις 31 Μαΐου 2021 την απόφαση να συζητηθεί μια νέα διεθνής συνθήκη για τις πανδημίες σε ειδική σύνοδο που θα ξεκινήσει στις 29 Νοεμβρίου 2021.
Την 1η Δεκεμβρίου 2021 τα 194 μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) κατέληξαν σε συναίνεση για την έναρξη της διαδικασίας σύνταξης και διαπραγμάτευσης σύμβασης, συμφωνίας ή άλλου διεθνούς νομικού μέσου στο πλαίσιο του καταστατικού του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας προκειμένου να ενισχυθεί η πρόληψη, η ετοιμότητα και η αντίδραση ενάντια σε πανδημίες.
Πρόκειται να συγκροτηθεί διακυβερνητικό όργανο διαπραγμάτευσης, το οποίο θα συνεδριάσει για πρώτη φορά την 1η Μαρτίου 2022 (προκειμένου να συμφωνηθούν οι μέθοδοι εργασίας και τα χρονοδιαγράμματα) και για δεύτερη φορά την 1η Αυγούστου 2022 (προκειμένου να συζητηθεί η πρόοδος επί του σχεδίου εργασίας). Στη συνέχεια, θα υποβάλει έκθεση προόδου στην 76η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας το 2023, με σκοπό την έγκριση του μέσου έως το 2024.
Πηγή: https://www.consilium.europa.eu/el/policies/coronavirus/pandemic-treaty/