Οι οικονομικές ανταλλαγές των δυο χωρών βαίνουν μειούμενες τα τελευταία χρόνια και οι δυο υπουργοί θα εξετάσουν τη δυνατότητα αντιστροφής αυτής της πορείας
Αν κάτι διακρίνει τους τελευταίους μήνες την ελληνική διπλωματία, αυτό είναι η ταχύτητα στις κινήσεις της και η προθυμία της να «ανοίξει» ακόμα και «δύσκολα» διπλωματικά κεφάλαια. Το έκανε υπογράφοντας οριοθετήσεις θαλασσίων ζωνών με Ιταλία και Αίγυπτο, το έκανε με ουσιαστική βελτίωση διμερών σχέσεων με χώρες της Αραβικής Χερσονήσου, επανέκαμψε εντυπωσιακά στη Λιβύη, καλλιεργεί συστηματικά στενές σχέσεις με όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και τώρα, ανοίγει και πάλι το κεφάλαιο των σχέσεων Ελλάδας-Ρωσίας, με την αυριανή επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια στο Σότσι, όπου θα συναντηθεί με τον μακροβιότερο ΥΠΕΞ του κόσμου, το Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ.
Οι δυο υπουργοί θα επιχειρήσουν να ξαναβάλουν «στις ράγες» τις διμερείς σχέσεις, που στο πρόσφατο παρελθόν δοκιμάστηκαν κυρίως για δυο λόγους: Πρώτον διότι η Ελλάδα παραμένει δραστήριο και πιστό μέλος της Δύσης (με ενεργό συμμετοχή σε ΝΑΤΟ και ΕΕ) και δεύτερον διότι ενισχύθηκαν οι σχέσεις Ρωσίας- Τουρκίας, ακόμα και σε τομείς που οι δυο χώρες έχουν διαμετρικά αντίθετες θέσεις, όπως στη διένεξη Αρμενίας- Αζερμπαϊτζάν, καθώς και για την κατάσταση στη Συρία και τη Λιβύη. Πρόσθετος λόγος σύσφιξης των σχέσεων Μόσχας- Άγκυρας ήταν η αγορά των ρωσικών συστημάτων S-400 από την Τουρκία.
Βήμα- βήμα βελτίωση των σχέσεων
Αυτό που θα επιχειρηθεί αύριο είναι η προσεκτική και σταδιακή («βήμα προς βήμα» είναι η έκφραση ελληνικής διπλωματικής πηγής) προσέγγιση των δυο χωρών, ξεκινώντας από θέματα που αυτή μπορεί ευκολότερα να επιτευχθεί, όπως η τόνωση του τουριστικού ρεύματος από Ρωσία προς Ελλάδα, ο συντονισμός για το πιστοποιητικό εμβολιασμού κ.λπ., σε συνέχεια προηγούμενης συνάντησης που είχε ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης με τον Ρώσο υπουργό Μεταφορών Βιτάλι Σαβέλιεφ. Οι οικονομικές ανταλλαγές των δυο χωρών βαίνουν μειούμενες τα τελευταία χρόνια και οι δυο υπουργοί θα εξετάσουν τη δυνατότητα αντιστροφής αυτής της πορείας. Σε αυτό το πλαίσιο οι κ.κ. Δένδιας και Λαβρόφ θα εξετάσουν ποια σημεία του κοινού μνημονίου που υπέγραψαν τον Οκτώβριο του 2020 μπορούν να ενεργοποιηθούν στην κατεύθυνση της εν τοις πράγμασι βελτίωσης των διμερών σχέσεων.
Ο Νίκος Δένδιας έχει ήδη λάβει συγκεκριμένες οδηγίες από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για αυτή τη συνάντηση, καθώς θα συμπέσει με τη Σύνοδο Κορυφής τη Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην ατζέντα της οποίας είναι και οι σχέσεις της Ενωμένης Ευρώπης με τη Ρωσία. Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι μπορεί να υπάρξει μείωση των πεδίων αντιπαράθεσης Ρωσίας- Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο βαθμό που αυτή η προοπτική θα θεωρηθεί ρεαλιστική, η χώρα μας προτίθεται να λειτουργήσει ως καλός αγωγός.
Θέματα στα οποία Αθήνα και Μόσχα έχουν παρόμοιες θέσεις, όπως το Αρμενικό ή η επίλυση του Κυπριακού, αλλά και η εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων και των γενικότερων εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, επίσης θα θιγούν στη συζήτηση Δένδια- Λαβρόφ.
Τι προηγήθηκε της αυριανής επίσκεψης
Εδώ και κάποιο διάστημα οι δυο χώρες άρχισαν να έρχονται κοντύτερα έστω και σε επίπεδο αίσθησης και όχι απτής πολιτικής προσέγγισης. Η πρώτη συνάντηση των δυο ΥΠΕΞ έγινε το Νοέμβριο του 2019, όταν ο κ. Δένδιας είχε επισκεφθεί τη Ρωσία κι είχε συναντηθεί με τον κ. Λαβρόφ, ενώ ο Ρώσος ΥΠΕΞ ανταπέδωσε την επίσκεψη ένα χρόνο αργότερα (Οκτώβριος 2020). Διπλωματικοί παρατηρητές στην Αθήνα περιγράφουν ως «αξιοπρόσεκτη» τη βελτίωση των σχέσεων των δυο χωρών σε αυτό το διάστημα, με αποκορύφωμα τη δημόσια δήλωση Λαβρόφ στην Αθήνα κατά τη συνάντησή του με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, όταν ανέφερε ότι «χρειάζεται αποκλιμάκωση της έντασης» για την ανατολική Μεσόγειο και πρόσθεσε «ότι αυτό αφορά και στα ζητήματα που επιλύονται στο πλαίσιο της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας» ενώ είχε προσφερθεί να μεσολαβήσει για εκτόνωση της έντασης. Στην μεταξύ τους συνάντηση ο κ. Δένδιας είχε υπογραμμίσει στον κ. Λαβρόφ ότι «η Ρωσία είναι και θα παραμείνει αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας».
Οι κ.κ. Δένδιας και Λαβρόφ επικοινώνησαν και πάλι τον φετινό Φεβρουάριο όταν ο Ρώσος ΥΠΕΞ ενημέρωσε πως στις επετειακές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια της Εθνικής Παλιγγενεσίας θα συμμετάσχει ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Μισούστιν. Δημιουργήθηκαν έτσι οι προϋποθέσεις για την νέα συνάντηση Δένδια-Λαβρόφ, όπου θα επιχειρηθεί η ουσιαστική βελτίωση των διμερών σχέσεων.