Με την Ελλάδα να είναι έτοιμη να υποβάλει αύριο το σχέδιο ανάκαμψης στις Βρυξέλλες μετά την Πορτογαλία, που ήταν η πρώτη χώρα που το κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διευκρίνισε πώς θα προχωρήσει η διαδικασία αξιολόγησης και κατάρτισης των νομικών συμβάσεων για την εκταμίευση των πόρων.
Με βάση τον κανονισμό του Ταμείου Ανάκαμψης, η αξιολόγηση των εθνικών σχεδίων από την Κομισιόν θα πρέπει να γίνει εντός διμήνου από την επίσημη υποβολή τους, ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να αποφασίσει εντός ενός μήνα και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Συνεπώς, θα χρειαστούν συνολικά έως τρεις μήνες για να δοθεί το «πράσινο φως» για το ελληνικό σχέδιο, από το οποίο η χώρα μας αναμένει 32 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και δάνεια έως το 2026.
Η Κομισιόν αναφέρει σχετικά ότι οι πρώτες πληρωμές, που αφορούν στην προκαταβολή για το 13% του συνολικού προγράμματος μετά την έγκρισή του – περίπου 4 δισ. ευρώ στην περίπτωση της Ελλάδας – θα μπορούσαν να γίνουν από τα μέσα του 2021.
Οι νομικές συμβάσεις για την υλοποίηση του σχεδίου
Εκτός από την αξιολόγηση της επάρκειας των σχεδίων, η οποία θα γίνει με βάση τα 11 κριτήρια που προβλέπει ο κανονισμός του Ταμείου Ανάκαμψης, η Κομισιόν θα καταρτίσει επίσης δεσμευτικές νομικές συμβάσεις, όπως αυτές που θα προβλέπουν πώς θα δίνονται οι επιχορηγήσεις και τα δάνεια.
Η Επιτροπή υπόσχεται ότι θα προχωρήσει γρήγορα τη διαδικασία αυτή, αλλά η πρώτη έγνοια της θα είναι η ποιότητα της αξιολόγησης και των νομικών κειμένων, καθώς μάλιστα οι πληρωμές θα βασισθούν σε αυτές τις αξιολογήσεις και τα κείμενα.
«Ενα καλό ποιοτικά σχέδιο δεν θα επιτρέψει μόνο μία ομαλή διαδικασία έγκρισης αλλά θα διευκολύνει και την υλοποίησή του και τις εκταμιεύσεις πόρων τα επόμενα χρόνια», σύμφωνα με την Επιτροπή. Για να υπάρξει η αναγκαία ποιότητα, η Κομισιόν ανέφερε ότι αρκετές χώρες δεν θα υποβάλουν τα σχέδιά τους έως τις 30 Απριλίου, όπως ήταν ο στόχος, αλλά αργότερα.
Ουσιαστικά, η επίσημη υποβολή του εθνικού σχεδίου σημαίνει ότι η Επιτροπή έχει δώσει το πράσινο φως για μία θετική αξιολόγησή του, η οποία βασίζεται κυρίως στο αν οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις των σχεδίων:
- Αποτελούν μία ισορροπημένη απάντηση στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση των χωρών – μελών,
- Λαμβάνουν υπόψη τις συστάσεις της Επιτροπής για τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα – μέλος,
- Προβλέπουν τουλάχιστον το 37% της συνολικής δαπάνης για τους στόχους της κλιματικής αλλαγής.
- Αφιερώνουν τουλάχιστον το 20% της συνολικής δαπάνης για την ψηφιακή μετάβαση,
- Συμβάλλουν στην ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, τη θεσμική και κοινωνική ανθεκτικότητα της χώρας – μέλους
- Δεν βλάπτουν σημαντικά το περιβάλλον.
Πώς θα καθορίζονται οι στόχοι για τις εκταμιεύσεις πόρων
Οι νομικές συμβάσεις που θα καταρτίσει η Κομισιόν θα περιλαμβάνουν τους στόχους – ορόσημα που θα πρέπει να πετυχαίνει μία χώρα για να μπορεί να χρηματοδοτηθεί.
«Η Επιτροπή θα εγκρίνει τις εκταμιεύσεις με βάση την ικανοποιητική υλοποίηση μίας ομάδας ορόσημων και στόχων που θα αντανακλούν την πρόοδο σε αρκετές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις του σχεδίου.
Τα ορόσημα και οι στόχοι πρέπει να είναι ξεκάθαροι, ρεαλιστικοί, καλά καθορισμένοι, επαληθεύσιμοι και άμεσα καθοριζόμενοι ή επηρεαζόμενοι από τις κρατικές πολιτικές.
Καθώς οι εκταμιεύσεις μπορούν να λάβουν χώρα το πολύ δύο φορές τον χρόνο, δεν θα μπορούν να υπάρχουν πάνω από δύο ομάδες ορόσημων και στόχων για κάθε χρόνο», αναφέρει η Κομισιόν.
