Σε διαγραφή των οφειλών προς το Δημόσιο για περίπου 100.000 οφειλέτες που είχαν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη προχωρεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Πρόκειται για οφειλέτες που ρύθμισαν τα χρέη τους τόσο προς τις τράπεζες όσο και προς το Δημόσιο και πέτυχαν και διαγραφή οφειλών, την οποία τώρα το Δημόσιο καλείται να υλοποιήσει. Προϋπόθεση για τη διαγραφή του χρέους που έχει συμφωνηθεί στο πλαίσιο της ρύθμισης είναι η τήρηση των όρων της διευθέτησης των οφειλών που αποφάσισε το δικαστήριο και οι οποίοι θα πρέπει να πιστοποιηθούν με συγκεκριμένη διαδικασία.
Η εγκύκλιος του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργου Πιτσιλή ξεκαθαρίζει το τοπίο για την απαλλαγή του οφειλέτη από το υπόλοιπο των χρεών του στη φορολογική διοίκηση αλλά και τις περιπτώσεις που χάνεται η απαλλαγή, «αναβιώνουν» τα χρέη και ενεργοποιείται η διαδικασία πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας.
Οπως ορίζεται στην εγκύκλιο, οι οφειλέτες που έχουν εντάξει τις οφειλές τους στη ρύθμιση του Ν. 3869/2010 απαλλάσσονται από «κάθε τυχόν υφιστάμενο υπόλοιπο οφειλής» και από απαίτηση του Δημοσίου εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
- Να έχει περιληφθεί η απαίτηση του Δημοσίου ως πιστωτή στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών που περιλαμβάνεται στην αίτηση του οφειλέτη ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου και να μην έχει εξαιρεθεί από το δικαστήριο.
- Να έχει επιδοθεί η αίτηση του οφειλέτη περί υπαγωγής των οφειλών του στον Ν. 3869/2010 στο Δημόσιο.
- Να έχει συμμορφωθεί ο οφειλέτης στη ρύθμιση των οφειλών του, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση και τον νόμο, στις οριζόμενες καταβολές εντός της τριετίας, προς όλους τους πιστωτές. Δηλαδή, δεν αρκεί η συμμόρφωση του οφειλέτη προς την κανονική εκτέλεση των υποχρεώσεών του έναντι του Δημοσίου, αλλά απαιτείται η συμμόρφωσή του έναντι του συνόλου των πιστωτών, των οποίων οι απαιτήσεις καταλαμβάνονται από τη δικαστική ρύθμιση.
Ο οφειλέτης απαλλάσσεται για οφειλές:
- οι οποίες είναι βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση προς το Δημόσιο ή υπέρ τρίτων,
- ατομικές, δηλαδή βεβαιωμένες στον ΑΦΜ του οφειλέτη ή σε ΑΦΜ τρίτου, για τις οποίες όμως ο οφειλέτης έχει αποκλειστική ευθύνη, όπως οφειλές από κληρονομική διαδοχή, ή
- από συνυπευθυνότητα, δηλαδή βεβαιωμένες στον ΑΦΜ τρίτου προσώπου, για την καταβολή των οποίων ο οφειλέτης ευθύνεται εις ολόκληρον με το πρόσωπο αυτό, υπό την προϋπόθεση ότι ρυθμίζονται από τη δικαστική απόφαση του Ν. 3869/2010.
Ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται από βεβαιωμένες οφειλές που α) ενώ είχαν συμπεριληφθεί στην αίτηση περί υπαγωγής τους στον Ν. 3869/2010 εξαιρέθηκαν και δεν ρυθμίστηκαν και β) δεν συμπεριλήφθηκαν από τον οφειλέτη στην αίτησή του ούτε εντάχθηκαν στη διαδικασία από το δικαστήριο.
Η απαλλαγή από το υπόλοιπο οφειλών επέρχεται μόνο υπέρ του αιτούντος οφειλέτη που υπήχθη στις προστατευτικές διατάξεις του Ν. 3869/2010 και δεν έχει καμία επίπτωση στην ευθύνη τυχόν τρίτων προσώπων που ευθύνονται αλληλεγγύως με αυτόν έναντι του Δημοσίου (π.χ. συνυπόχρεοι, εγγυητές). Η ευθύνη των προσώπων αυτών εξακολουθεί να υφίσταται.
Για να διαγραφούν οριστικά οι οφειλές για τις οποίες έχει απαλλαγεί ο οφειλέτης θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Να έχει καταστεί αμετάκλητη η δικαστική απόφαση με την οποία ρυθμίστηκαν οι οφειλές, σύμφωνα με τον Ν. 3869/2010.
- Να έχει παρέλθει άπρακτη η προθεσμία για την άσκηση αίτησης έκπτωσης, δηλαδή να έχουν παρέλθει 2 έτη από την επέλευση της απαλλαγής, χωρίς να έχει ασκηθεί από πιστωτή αίτηση έκπτωσης ή, σε περίπτωση που έχει ασκηθεί αίτηση έκπτωσης, να έχει εκδοθεί αμετάκλητη απορριπτική απόφαση επί αυτής.
- Να μην υφίστανται άλλοι οφειλέτες / ευθυνόμενα πρόσωπα πέραν του απαλλασσόμενου οφειλέτη για τις οφειλές που υπόκεινται σε απαλλαγή.
- Εφόσον με τη δικαστική απόφαση εξαιρείται από την εκποίηση η κύρια κατοικία του οφειλέτη, να έχει ολοκληρωθεί η αποπληρωμή των δόσεων που ορίζονται σε αυτή.
Ο οφειλέτης που έτυχε απαλλαγής από το υπόλοιπο των οφειλών ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπος με την καταγγελία της ρύθμισης από τον πιστωτή και την ενεργοποίηση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης εις βάρος της κύριας κατοικίας του, αν καθυστερήσει τέσσερις τουλάχιστον μηνιαίες δόσεις.
Κατ’ εξαίρεση και παρά την απαλλαγή, ακόμα και οφειλές για τις οποίες απαλλάσσεται ο οφειλέτης αναγγέλλονται από τη φορολογική διοίκηση:
- στον εκκαθαριστή, εάν τυχόν οριστεί για να προχωρήσει εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,
- σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κύριας κατοικίας του οφειλέτη λόγω καταγγελίας της εν λόγω ρύθμισης.
Η απαλλαγή του οφειλέτη ανατρέπεται εάν γίνει δεκτή από το δικαστήριο αίτηση έκπτωσης, η οποία μπορεί να ασκηθεί από πιστωτή εντός 2 ετών από την επέλευση της απαλλαγής.
Ειδικότερα και σύμφωνα με την εγκύκλιο:
1. Ο οφειλέτης θα πρέπει να έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωσή του να καταβάλλει προς όλους τους πιστωτές, για χρονικό διάστημα τριών ετών, το ποσό που έχει αποφασιστεί.
2. Για να επέλθει η απαλλαγή του οφειλέτη από απαίτηση του Δημοσίου πρέπει σωρευτικά να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:
• Να έχει περιληφθεί η απαίτηση του Δημοσίου ως πιστωτή στο σχέδιο διευθέτησης οφειλών που περιλαμβάνεται στην αίτηση του οφειλέτη ενώπιον του αρμόδιου Ειρηνοδικείου και να μην έχει εξαιρεθεί από το δικαστήριο.
• Να έχει καταβάλει τις οφειλές έναντι του συνόλου των πιστωτών, των οποίων οι απαιτήσεις προκύπτουν από τη δικαστική ρύθμιση. Η διαπίστωση καταβολής των υποχρεώσεων προς όλους τους πιστωτές γίνεται με την προσκόμιση από τον οφειλέτη εξοφλητικών αποδείξεων από τους λοιπούς πιστωτές.
3. Η απαλλαγή του οφειλέτη θα γίνεται ακόμα και εάν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του νωρίτερα, δηλαδή πριν από την πάροδο της τριετίας.
4. Σε περίπτωση που κατά τον χρόνο της απαλλαγής εκκρεμεί ακόμα η εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη από τον εκκαθαριστή για την ικανοποίηση των πιστωτών, η εκκρεμότητα αυτή δεν αποτελεί κώλυμα κατά τον νόμο για τη διαγραφή των υπόλοιπων οφειλών.
5. Σε περίπτωση που η απαλλαγή πιστοποιείται με δικαστική απόφαση καθίσταται ασφαλέστερη η διαπίστωση των προϋποθέσεων για τη διαγραφή των χρεών.
Ειδικότερα, σε απαλλαγή υπόκεινται οφειλές που έχουν καταχωριστεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης, είναι δηλαδή βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση και προς το Δημόσιο. Αντίθετα, ο οφειλέτης δεν απαλλάσσεται από βεβαιωμένες οφειλές που, α) ενώ είχαν συμπεριληφθεί στην αίτηση περί υπαγωγής τους στον ν. 3869/2010 εξαιρέθηκαν με βάση τη δικαστική απόφαση, καθώς και οφειλές που δεν συμπεριλήφθηκαν από τον οφειλέτη στην αίτησή του, ούτε εντάχθηκαν στη διαδικασία από το δικαστήριο.
Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι οφειλές για τις οποίες απαλλάσσεται ο οφειλέτης δεν λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση στον οφειλέτη αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, δεν υπόκεινται σε συμψηφισμό με απαιτήσεις του οφειλέτη έναντι του Δημοσίου και δεν λαμβάνονται υπόψη για την άσκηση ποινικής δίωξης σε βάρος του οφειλέτη για το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο. Επίσης, για τις οφειλές αυτές δεν επιβάλλονται από τη Φορολογική Διοίκηση σε βάρος του οφειλέτη μέτρα διασφάλισης, καθώς και μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη των οφειλών που υπόκεινται σε απαλλαγή.